جلوه‌ها و جنبه‌های دموکراسی

دموکراسی را باید هنر تنظیم رابطه‌ی خلاقانه میان فرد و جامعه تعریف کرد. به طوری که فرد بتواند زمینه‌ی لازم را برای حضور خلاق و پرانگیزه‌ی خود فراهم سازد.‌این رابطه از دو منظر کار و فراغت تنظیم می‌شود. در قلمرو فراغت این روابط به گسترش زبان ارتباطی زاینده و امید به آینده و در قلمرو کار به تحول در ساختارهای کار و…‌فرجام می‌یابد. به‌علاوه دموکراسی می‌تواند با حضور فعال فرد در جامعه نقش امنیت را از امری حکومتی به امری فرهنگی ـ اجتماعی بدل سازد. برخلاف دموکراسی، در قلمرو استبداد نقش فرد تهی از مسئولیت اجتماعی و زبان از وسیله‌ای آشکارساز به‌وسیله‌ای پوششی بدل می‌شود، ضمن آن‌که مقوله‌ی امنیت اجتماعی نیز خصلت فرهنگی خود را از دست می‌دهد و تبدیل به مقوله‌ای صرفاً حکومتی ـ سیاسی می‌شود. در این کتاب چهارچوب‌های اصلی و مهمی را که دموکراسی در آن فعال می‌شود، تحلیل کرده و نشان داده‌ایم که این مقوله‌ی اجتماعی به دلیل ظهور متغیرهای مختلف ناچار است مدام خود را به نقد بگیرد و بازسازی کند. برخلاف استبداد که در پی ثبات است، دموکراسی مدام بین تغییر و ثبات در حال نوسان است. در دموکراسی آزادی هدف نیست، بلکه وسیله‌ای است برای آشکارسازی روابط خلاق فرد با محیط زندگی‌اش. دموکراسی هنر صیانت از اقلیت برای زایش خلاقیت و توسعه در اکثریت اجتماعی است.