دمکراسی در اسلام

با مشاهدۀ رفتار دولت‌هایی که خود را اسلامی می‌نامند، این پرسش مطرح می‌شود که «آیا اسلام با دمکراسی سازگار است؟» و مرتبط با آن اینکه «آیا اسلام با حقوق بشر سازگار است؟». تجدید حیات غیرمنتظرۀ اسلام و ورود آن به سیاست، که در ربع آخر سدۀ بیستم آغاز شد و سرعت گرفت، تأمل دربارۀ فلسفۀ سیاسی و نظام حکومتی برآمده از قرآن و سیرۀ پیامبر را ضروری ساخته است. بسیاری از مسلمانان مشتاق‌اند در اسلام منبع و انگیزشی برای حکومت دمکراتیک و حقوق بشر بیابند. این امر در نوشته‌های کسانی بازتاب می‌یابد که می‌کوشند ایمان اسلامی خود را با زندگی‌شان پیوند دهند.

نویسندگان این کتاب، سید خطاب از دانشگاه مونش استرالیا و گری باوما رئیس مرکز پژوهشی تروریسم جهانی در همین دانشگاه، با تشریح آن دسته از برنامه‌های سیاسی مروج دمکراسی و ارزش‌های بشری که ریشه در قرآن و سیرۀ پیامبر دارند، و با رجوع به عصر پیامبر و خلفای راشدین، و نیز با بهره‌گیری از بینش‌های کلامی روشنفکران مسلمان معاصر، می‌کوشند مبنایی اسلامی برای ارزش‌های انسانی به دست دهند. آنان در این کتاب صدایی معاصر به متون مقدس کهن می‌دهند، با این امید که نشان دهند توصیف مواجهۀ اسلام با مقولاتی مانند حقوق بشر و ارزش‌های دمکراتیک در قالب استعارۀ «برخورد تمدن‌ها» بیش‌ازپیش ساده‌انگارانه است.